باوجود آنکه تاریخ دقیق
اختراع چرخ معلوم نیست با آنهم تعدادی زیادی از پژوهشگران به این باور اند که
اختراع چرخ توسط یک نابغه ای گمنام در مراحل آخری تاریخ بشر، در حدودی نود و پنج
هزار سال قبل از امروز صورت گرفته است.
نخستین مدرک دال بر
استفاده انسانها از چرخ در وسایط نقلیه به بین النهرین برمیگردد. در یک رسامی که
پنچ و نیم هزار سال قدامت دارد و به دوره ای سومریها برمیگردد یک کراچی دستی بچشم
میخورد که در آن از چرخ استفاده شده است.
نظر به تیوری های
امروزی، در ابتدا از چرخ در وسایط نقیله استفاده صورت نگرفته بلکه در صنعت کوزه
گری و سفالی از آن بعنوان چرخ های سفالی و کوزه گری استفاده بعمل میآمد. دور از
امکان نخواهد بود هرگاه شخصی در هنگام انتقال چرخ سفالی متوجه گردیده باشد که از
چرخ میتوان حتی به حیث ارابه نیز استفاده نمود.
چرخ در مصر چهار هزار و
پنجصد سال قبل از امروز اختراع گردید و این مقارن زمانِ ساختن اهرام مصر بود. اما
با احتمال زیاد میتوان گفت که در کار اعمار اهرام مصر از کدام وسیله نقلیه ارابه
دار استفاده صورت نگرفته، بلکه ممکن از (سورتمه ها) و یا کنده های چوب استفاده
بعمل آمده باشد.
زمانیکه از اختراع چرخ
حداقل یکهزار و پنجصد سال گذشته بود، تحول عظیمی رُخ داد که آن عبارت بود از ساختن
ارابه های (Spoke). این ارابه ها طوری ساخته شده بودند که مرکز آن با کناره هایش
توسط لوله ها وصل گردیده بود و
به این ترتیب ارابه های سبک وزن و مقاوم عرض وجود نمود که بعداَ در میدان
جنگ نیز خیلی مفید واقع گردید. بطوریکه انتقال (توپهای دو ارابه ای) که قبلاَ توسط
اسپها به جلو کشانیده میشد را ساده ساخت. گفته میشود نخستین ارابه های این چنینی
حدودی دو هزار سال قبل از شروع شمارش تاریخ، در بین النهرین عرض وجود نموده
باشد.
چرخ فلک (London Eye) که در شهر لندن وجود دارد دارای یکصد و سی و پنج متر ارتفاع است
و در هر ساعت دو بار میچرخد. در گذشته این چرخ بزرگترین چرخ فلک جهان محسوب
میگردید. اما امروز بزرگترین چرخ فلک جهان در کشور سنگاپور قرار دارد که یکصدو شصت
و پنج متر ارتفاع دارد. اما چینایی ها تصمیم دارند تا یک چرخ فلک که ارتفاع اش به
دوصد و هشت متر میرسد را در کشور شان بسازند.
احتمالاَ کوچکترین
ارابه های جهان همانهای باشند که در یک موتریکه صرفاَ به اندازه ای یک مالیکول
بزرگ میباشد و توسط محققان در پوهنتون (Rice Univercity - Houston) ساخته شده است، قرار دارند.
جسامت موتر مذکور (4 x 3)
میلیارد ام حصه ای یک متر میباشد و هر چهار ارابه ای این موتر نیز هر کدام به
محلات خود شان قرار دارند.
(چرخ لنگر) یا (Flywheel)
به آن چرخ گفته میشود که برای ذخیره کردن انرژی بکار میرود که بعنوان مثال
میتوان از چرخ
کلالی یا کوزه گری یاد نمود. باوجود آنکه این چرخ یک اختراع خیلی قدیمی بشمار
میرود باآنهم امروز یک وسیله ای خیلی موثر برای ذخیره نمودن انرژی بشمار میرود.
(ناسا) یا سازمان تحقیقات فضایی امریکا نیز در نظر دارد تا چرخی را بسازد که
بوسیله آن انرژی در سفینه های فضایی ذخیره شده بتواند. این امید وجود دارد که از
طریق ساختن یک چرخ "مقناطیسی" که بتواند با سرعت بیشتر از صد هزار بار
در یک دقیقه در خلا بچرخد، به شکل موثرتری نسبت به گذشته مقداری بیشتری انرژی در
مقایسه با بطری های روزمره، ذخیره گردد.
(وسایط نقلیه ای ارابه
دار) در اول خیلی ناراحت کننده بودند خصوصاَ زمانیکه وسایط مذکور در راه های
ناهموار قرار میداشت. شخصیکه از این موضوع خیلی رنج برده بود پسر کوچکی بود که
پدرش (John
Dunlops) نامداشت و یک وترنر بود. پسرک
بعد از راندن بایسکل سه چرخه اش ناراحتی زیادی را حس مینمود و همین موضوع باعث
گردید تا پدر با استعدادش دست بکار شده (تایر های هوا دار) که از (رابر)
ساخته شده بودند را اختراع نماید و با اینکارش نتنها باعث راحتی پسرش گردد بلکه در
راه انکشاف چرخ ها نیز حرکت خیلی عمده ای نماید.
تایرها یا چرخ ها
بیشتر برای وسایل نقلیه ایکه در خشکه حرکت میکنند مناسب میباشند. ولی قبل از
اختراع پروانه ها در کشتی ها، چرخها وسایل خیلی مهمی حتی برای کشتی ها نیز بشمار
میرفتند. نخستین (کشتی بخاری چرخ دار) یا (Paddle wheelers) در سال ١٧٨٣ در فرانسه ساخته شد که (Pyroscaphe) نامیده میشد. ماشین کشتی مذکور صرفاَ بعد از پانزده دقیقه از
فعالیت ماند. اما در مقابل کشتی (Skibladner)
ناروژی که قدیمیترین ¨کشتی بخاری چرخدار¨ میباشد در مدت ١٥٠ سال در دریای (Mjösa) فعالیت نموده است.
منبع مجله سویدنی Allt om vetenskap
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر