۱۳۹۲ اردیبهشت ۸, یکشنبه

خون

خون از کرویات سرخ، کرویات سفید، پلاکتهای خونی و پلازما که به نوبه ای خود از نمکها، پروتینها و نود فیصد آب ساخته شده، تشکیل گردیده است.

یک انسان بالغ در تناسب با ساختمان وجودش بین چهار تا شش لیتر خون را در وجود خود دارا میباشد که همین مقدار خون در حالت استراحت توسط قلب در ظرف یک دقیقه به سراسری وجود پمپ میگردد. در حالیکه مقدار خونی که توسط قلب یک انسان در حالت کار و تحرکِ بسیار پمپ میگردد به ۲۵ تا ٣٠ لیتر در یک دقیقه میرسد.
از آنجایکه خون را نمیشود بشکل ترکیبی بدست آورد باید آنرا در هنگام ضرورت از یک شخص به شخص دیگر منتقل نمود. جالب است بدانیم که در هنگام اهدا نمودن خون صرفاَ چهار و نیم دیسی لیتر، یعنی کمتر از ١٠/ ١ حصه ای خونِ وجود گرفته میشود. بیست و چهار ساعت بعد از آنکه خون گرفته شد، کرویات سفید و پلاکتهای خونی دوباره در وجود شخص اهدا کننده احیا میشوند در حالیکه مقدار کرویات سرخ بعد از گذشت یک ماه دوباره به مقدارعادی خود برمیگردد.
تا قرن نزده "پُرخونی" یا داشتن خون زیاد، عامل بسیاری از مریضی ها پنداشته میشد و این مشکل را از طریق بُریدن رگها یا حجامت "تداوی" مینمودند. به عباره دیگر رگهای شخص مریض را باز نموده میگذاشتند تا یک مقدار خون از وجود او بیرون بریزد. به باور آنها با این عمل نه تنها خون اضافی از بدن خارج میگردید بلکه امراض و ناراحتی ها  نیز از وجود شخص بیرون رانده میشد. اما هرگاه میخواستند مقدار کمی خون را از وجود شخص مریض بیرون بریزید، حتی از (گاوک) ها نیز استفاده مینمودند. حجامت یا (رگ زنی) به عنوان یک شکلِ تداوی در اواسط قرن نزده ترک گفته شد.
تقریباَ ٤/١ حصه ای همه حجرات بدن را کرویات خون تشکیل میدهد. در یک لیتر خون بین چهار تا پنج بیلیون کرویات سرخ وجود دارد که جسامت شان صرفاَ به هفت هزار ام حصه ای یک میلیمتر میرسد. مقدار تولید کرویات سرخ در بدن در هر ثانیه بیشتر از دو میلیون میباشد.
خون عملکرد های مختلفی دارد. از جمله میتوان از تنظیم نمودن درجۀ حرارت بدن، انتقال مواد غذایی به حجرات بدن و بالاخره انتقال مواد بیکاره و اضافی نامبرد.
"خون آبی" اصطلاح قدیمی است که در گذشته برای " اشراف زاده ها" بکار برده میشد. دلیل اینکار نیز ممکن آن بوده باشد که "نُجبا" و " اشراف زاده ها" از شرایط خوب زندگی برخوردار بوده، نظر به سایر افراد، تمیزتر و کمتر "آفتاب زده " بودند. به همین دلیل آبی بودن رگهای آنها بیشتر مشهود بود. اما خون آبی رنگ نزد یک تعداد حیوانات مانند ستاره بحری، خرچنگها، صدف ها و حلزونها وجود دارد. دلیل آبی بودن رنگ خون آنها نیز موجودیت ماده ایست بنام (Hemocyanins).

از مجلۀ سویدنی (Allt om vetenskap)

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر